Giáo sư Nguyễn Ngọc Bích vừa đột ngột qua đời vào ngày 3/3/2016, hưởng thọ 79 tuổi.
Ông mất trên chuyến bay từ Washington D.C. (Hoa Kỳ) đến Manila (Philippine) với dự định tham dự hội thảo về Biển Đông và Dân chủ.
Tiểu Sử Giáo Sư Nguyễn Ngọc Bích
Giáo sư Nguyễn Ngọc Bích sinh năm 1937 tại Hà Nội. Sau khi cộng sản cưỡng chiếm miền Nam năm 1975, ông đã phải rời bỏ quê hương để sang Hoa Kỳ tị nạn. Trong suốt 41 năm qua, dù phải sống trên xứ người, ông vẫn kiên trì các nỗ lực đấu tranh giành lại quyền tự do, dân chủ và nhân quyền cho người dân Việt Nam.
Ông còn là một học giả đầy uy tín với những đóng góp đáng kể trong lãnh vực giáo dục, văn hoá, xã hội của người Việt hải ngoại.
Ông cũng là giám đốc đầu tiên ban Việt ngữ đài Á Châu Tự Do (RFA) khi chương trình phát làn sóng đầu tiên về Việt Nam.
Giáo sư Bích để lại di sản to lớn cho các thế hệ sau, một tấm gương sáng cho giới tranh đấu Việt Nam noi theo.
Sự nghiệp
Dịch-thuật:
A Thousand Years of Vietnamese Poetry (Một nghìn năm thi ca VN, Alfred A. Knopf, 1975), War & Exile: A Vietnamese Anthology (chủ biên, Chiến tranh và Lưu đày: Tuyển tập văn thơ VN hiện đại, Trung tâm Văn Bút Miền Đông Hoa Kỳ, 1989, để đi dự Đại hội Văn-bút Thế-giới ở Montreal, Canada, tháng 9-1989), Trường Ca Lời Mẹ Ru / A Mother’s Lullaby của Trương Anh Thụy (dịch sang tiếng Anh, Cành Nam, 1989), Hoa Địa Ngục / Flowers of Hell và Hạt Máu Thơ / Blood Seeds Become Poetry (dịch thơ Nguyễn Chí Thiện, Tổ Hợp XBMĐ Hoa Kỳ, 1996), From Enemy to Friend (dịch „Mây Mù Thế Kỷ“ của Bùi Tín, Naval Institute Press, Annapolis, MD, 2004), Cung Oán Ngâm Khúc / Complaints of an Odalisque (dịch và giới-thiệu thơ Ôn Như hầu Nguyễn Gia Thiều, East Coast Vietnamese Publishers Consortium, 2006), Hỏa Lò / Hanoi Hilton Stories (dịch với người khác 3/7 truyện của Nguyễn Chí Thiện, Yale Southeast Asian Studies, 2007), Zenith (dịch chung với Hòa và Stephen B. Young „Đỉnh Cao Chói Lọi“ của Dương Thu Hương, Viking, 2012).
Biên khảo
North Vietnam: Backtracking on Socialism (Vietnam Council on Foreign Relations, Saigon, 1971), giới-thiệu về thơ VN trong Nguyễn Đình Hòa, chủ-biên, Some Aspects of Vietnamese Culture (Southern Illinois University, Carbondale, IL, 1972), An Annotated Atlas of the Republic of Vietnam (Embassy of Vietnam, Washington DC, 1973), Hồ Xuân Hương: Tác-phẩm (Tổ Hợp XBMĐ Hoa Kỳ, 2000), Omar Khayyam – Rubaiyat: Thơ và Đời (dịch và giới-thiệu thơ Ba-tư, Tổ Hợp XBMĐ Hoa Kỳ, 2002), Tet, the Vietnamese New Year (East Coast Vietnamese Publishers Consortium, 2004), Tự Điển Chữ Nôm Trích Dẫn (1 trong 7 soạn-giả, Viện Việt Học, 2009), Lưu Hương Ký (thơ chữ Nôm và chữ Hán của Hồ Xuân Hương, Tổ Hợp XBMĐ Hoa Kỳ, 2011).
Mỹ thuật – Âm nhạc
Vietnamese Architecture (dịch từ tiếng Pháp của Nguyễn Năng Đắc và Nguyễn Quang Nhạc, Embassy of Vietnam, Washington DC, 1970), 15 Ca-khúc mừng Giáng Sinh (National Center for Vietnamese Resettlement, 1975), Ngục Ca / Prison Songs (thơ Nguyễn Chí Thiện do Phạm Duy phổ nhạc, NNB làm lời tiếng Anh hát được, VICANA, 1982), dịch một số bài trong Trần Cao Lĩnh, Vietnam, My Country Forever (nhiếp ảnh nghệ-thuật, Aide à l’Enfance du Viet Nam, Paris, 1984), tác-giả hai bài về huyền-thoại VN và thơ VN trong Vietnam: Essays on History, Culture and Society (New York: The Asia Society, 1985), dịch danh-mục hội-họa VN trong An Ocean Apart: Contemporary Vietnamese Art from the United States and Vietnam (“Nghìn Trùng Xa Cách,” Washington, DC: Smithsonian Institution Traveling Exhibit Service, 1995), dịch các tiểu-luận về mỹ-thuật trong Thái Tuấn: Selected Paintings and Essays (Garden Grove, CA: VAALA, 1996).
Góp mục từ điển
„Southeast Asian Literature,“ trong Funk and Wagnalls New International Yearbook 1965, „Southeast Asia,“ trong The Oxford Companion to Women’s Writings in the United States, „Nguyen Chi Thien“ trong Mark Wilhardt, Who’s Who in Twentieth-century World Poetry (Routledge, London, 2002).
Góp mặt trong các tuyển tập
Dịch thơ VN trong Dorothy B. Shimers (chủ-biên, Voices of Modern Asia, New York: New American Library, 1973), có gần 40 bài thơ Việt trong Katharine Washburn và John S. Major, World Poetry, An Anthology of Verse from Antiquity to Our Time (Thơ Thế-giới, một tuyển-tập từ thượng-cổ đến ngày nay, New York: Norton, 1998), và có thơ VN dịch trong khoảng 40 sách giáo-khoa Mỹ.
Cuộc trò chuyện cuối cùng với GS Nguyễn Ngọc Bích